Chciałabym więc przedstawić Wam dzisiaj nagrania przybliżające postać Miłosza, które zainteresować mogą nie tylko polonistów omawiających z uczniami jego twórczość, ale i wszystkich, którym bliska jest polska literatura. Można je także wykorzystać w czasie uroczystości szkolnych poświęconych nobliście.
Na dobry początek - kilka wierszy czytanych przez samego poetę. To nagrania z lat siedemdziesiątych, dokonane w jego domu w Berkeley. Dostępne są w serwisie YouTube na kanale Instytutu Książki:
A teraz proponuję Wam materiały dźwiękowe z bogatych zasobów Polskiego Radia. Są wśród nich wypowiedzi noblisty o sobie i swojej twórczości oraz fragmenty przeprowadzonych z nim rozmów, a także wspomnienia krewnych, przyjaciół, znajomych i znawców jego twórczości:
- "Czy chciałbym przeżyć swoje życie inaczej?". Czesław Miłosz w szczerych wywiadach" - zachowane w radiowych archiwach wypowiedzi poety (np. o dzieciństwie, o emigracji, o Noblu, o życiu, o innych polskich twórcach);
- "Rysowałem mapy idealnego kraju". Czesław Miłosz o swoim dzieciństwie - krótka wypowiedź poety dla Radia Wolna Europa w 1997 roku;
- Archiwalne wspomnienia Czesława Miłosza. "Historia w Polsce jest ciągle obecna" - wypowiedzi poety o zakorzenieniu w historii, o polskim świecie literackim, a także o radości czytania;
- "Literacki Nobel 1980 - Czesław Miłosz. Poeta od urodzenia" - tutaj do wysłuchania mamy audycję z cyklu "Giganci sztuki": Czesław Miłosz w archiwalnych nagraniach Polskiego Radia z 28 czerwca 2019 roku oraz rozmowę z Czesławem Miłoszem nagraną w grudniu 1980 r. przez Annę Frajlich z Radia Wolna Europa;
- "Czesław Miłosz. Ogrodnik polskiej poezji" - archiwalne wywiady z Czesławem Miłoszem i wspomnienia bliskich mu osób (audycja Programu Drugiego Polskiego Radia);
- "Czesław Miłosz nieoficjalny - rodzinny i prywatny. Niezwykłe archiwalne nagrania" - audycja "Kulturalna Jedynka" w Programie Pierwszym Polskiego Radia: o poecie opowiadają jego przyjaciele i rodzina.
A na koniec coś, co przyda się nauczycielom pracującym z uczniami z Ukrainy (i oczywiście samym uczniom): z zasobów Polskiego Radia wydobywamy dwa wiersze Czesława Miłosza w tłumaczeniu Serhija Żadana, ukraińskiego poety, pisarza, tłumacza literatury pięknej. Są to: "Piosenka o końcu świata" / "Пісенька про кінець світу" oraz "W Warszawie" / "У Варшаві". Oba dostępne są w wersji tekstowej oraz do odsłuchania jako plik audio: Чеслав Мілош - «Іншого кінця світу не буде» (Чеслав Мілош у перекладах Сергія Жадана).
Ilustrację do dzisiejszego wpisu stanowi wizerunek rewersu medalu Nagrody Nobla dla Czesława Miłosza (źródło: serwis Polona.pl, domena publiczna).