Wiersze Mistrza Jana. Narodowe Czytanie 2025

Już niedługo będziemy wspólnie czytać fraszki, pieśni, treny i inne - bardziej i mniej znane - wiersze Jana Kochanowskiego. 
Pewną barierę może stanowić słownictwo, wszak XVI-wieczna polszczyzna to nie język, którego dziś używamy na co dzień. Ale kiedy uważnie wsłuchamy się (lub wczytamy) w te teksty, możemy stwierdzić, że wiele myśli w nich zawartych jest zadziwiająco aktualnych...
Niektóre z nich znalazły się na zakładkach, które opracowałam z tej okazji. Możecie je pobrać i wydrukować. Takie karteczki ze "złotymi myślami" można wykorzystać także w trakcie innych uroczystości poświęconych Janowi Kochanowskiemu (np. z okazji dnia patrona) lub na lekcjach języka polskiego.

***

A teraz wyobraźcie sobie, że siadamy wspólnie pod lipą, ulubionym drzewem poety, słuchamy szelestu liści i wierszy, które powstały kilkaset lat temu, a wciąż nas bawią, ciekawią, skłaniają do refleksji i zadumy.

Może to być na przykład fraszka "O żywocie ludzkim" albo Pieśń IX z Ksiąg wtórych, zaczynająca się słowami "Nie porzucaj nadzieję", co brzmi jak przesłanie na dzisiejsze czasy... Posłuchajcie!

Możecie też wykorzystać filmik "Wiersze Mistrza Jana" z fragmentami utworów Jana Kochanowskiego - zamieściłam w nim te, które najbardziej zapadły mi w pamięć. I które mimo upływu czasu nie zestarzały się...

Zapraszam nauczycieli, bibliotekarzy i wszystkich zainteresowanych do korzystania z opracowanych przeze mnie materiałów (oprócz opublikowanych dzisiaj - również z wykazu scenariuszy uroczystości i konkursów przybliżających uczniom zycie i twórczość Jana Kochanowskiego).

"I po wakacjach..." - jak ułatwić uczniom powrót do szkoły

Na dobry początek nowego roku szkolnego - garść porad dla rodziców i nauczycieli: jak wspierać dzieci i ułatwić im pierwsze dni w szkole. Stres związany ze szkołą dotyczy zarówno dzieci rozpoczynających dopiero naukę szkolną, jak i starszych uczniów, wracających po wakacjach do kolejnej klasy lub też zaczynających naukę w nowej szkole. Dlatego tak ważna jest rola rodziców i nauczycieli. W sieci znajdziecie sporo materiałów na ten temat, ale ich poszukiwanie zajmuje sporo czasu. Przygotowałam więc dla Was kolekcję Wakelet "I po wakacjach..." - jak ułatwić uczniom powrót do szkoły. Rady dla nauczycieli i rodziców (i dla uczniów też)". W prezentowanym dziś zbiorze materiałów online znajdują się też porady adresowane bezpośrednio do młodzieży (na zakończenie - coś, co warto obejrzeć "z przymrużeniem oka" 😉)
Pomysły na pierwsze dni po wakacjach znajdziecie też w materiałach prezentowanych dotychczas na blogu:

• Powrót do rzeczywistości szkolnej...
• Pomysły dla nauczycieli na pierwsze dni nowego roku szkolnego
• Jak ułatwić pierwszoklasistom adaptację do szkoły? - porady dla rodziców i nauczycieli, ciekawe książki dla dzieci
• Jak "oswoić" przedszkole, czyli bajki, które pomogą dzieciom w adaptacji do przedszkola

Życzę Wam powodzenia w tym rozpoczynającym się dziś nowym roku! 

Jan Kochanowski - czy dobrze go znamy? Materiały dla nauczycieli na Narodowe Czytanie (i nie tylko)

Tegoroczne Narodowe Czytanie to doskonała okazja, by przybliżyć dzieciom i młodzieży postać najwybitniejszego polskiego poety doby Renesansu, nazywanego często ojcem poezji polskiej. Mowa oczywiście o Janie Kochanowskim.
Będziemy rzecz jasna czytać jego utwory, ale można urozmaicić to święto konkursami, quizami, wystawami czy inscenizacjami, które pozwolą młodym ludziom lepiej poznać (a starszym - przypomnieć sobie) twórczość i życie poety. Takie działania pozwolą uczniom wykazać się wiedzą, ale też talentem plastycznym, literackim czy recytatorskim, będą także rozwijać umiejętność pracy zespołowej.

Zajrzyjcie więc do wykazu "Jan Kochanowski - czy dobrze go znamy? Propozycje działań przybliżających uczniom postać poety; scenariusze konkursów i inscenizacji", w którym zebrałam artykuły z czasopism dla nauczycieli i materiały online. Znajdziecie w nich ciekawe pomysły, które można wykorzystać w pracy z uczniami w różnym wieku, od klas młodszych po licealne. 
Narodowe Czytanie już wkrótce, 6 września, a dziś właśnie mija rocznica śmierci Jana Kochanowskiego - zmarł 22 sierpnia 1584 roku.

A jeżeli będzie padać deszcz? Zabawy na deszczowe dni - materiały dla nauczycieli i rodziców

Lato tego roku jest kapryśne. Upał, deszcz, burza, upał, deszcz... i tak dalej, i tak dalej...
Trzeba więc przygotować się na każdą okoliczność i jeżeli nawet pogoda pokrzyżuje nam wakacyjne plany, nie przejmować się (albo przejmować tylko trochę 😉) kolejnym deszczem i razem z dziećmi (w domu, w podróży, na półkoloniach czy w przedszkolu) po prostu - BAWIĆ  SIĘ!
Na pewno macie swoje sprawdzone sposoby, ale zawsze warto wypróbować coś nowego. Przejrzałam więc dla Was zasoby internetu i wybrałam kilka ciekawych pomysłów (do wykorzystania nie tylko w wakacje - będą też w sam raz na deszczową jesień). Zajrzyjcie na te strony:

• W serwisie CzasDzieci.pl czeka "10 zabaw na deszczowy dzień"
• Na blogu "Mamo nudzi mi się..." - kolejna, jeszcze większa porcja pomysłów, czyli "40 zabaw na deszczowy dzień"
• Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi w Dobrodzieniu proponuje "Deszczowe zabawy z rytmem"
• Z kolei na

Posłuchajmy! O Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w 80. rocznicę śmierci (materiały dla nauczycieli i nie tylko)

Dziś mija 80 lat od śmierci Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, poetki, dramatopisarki, jednej z patronek roku 2025. 
Taka "okrągła" rocznica to dobra okazja, by dowiedzieć się więcej o tej niezwykle ciekawej postaci. Warto na przykład posłuchać archiwalnych audycji Polskiego Radia, które zebrałam na tym plakacie. To między innymi audycje z cyklu "Z jedwabiu i mgły - Rok Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej" w radiowej Dwójce. Dziś wieczorem będziemy mogli posłuchać kolejnej (pewnie również trafi do radiowego archiwum) - o wojennych losach poetki. Ostatnie lata jej życia naznaczone były chorobą oraz tęsknotą za bliskimi i za Polską... Zmarła wkrótce po zakończeniu działań wojennych, 9 lipca 1945 roku. Opowiadać będzie prof. Anna Nasiłowska z Instytutu Badań Literackich PAN, autorka biografii poetki.  

O wojennych losach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej opowiada również 

Tematy na lato

Wszystkim nauczycielom i uczniom życzę dobrego wypoczynku, naładowania akumulatorów i złapania wiatru w żagle!
Udanych wakacji!

Z "wakacjami" w tytule, czyli ciekawe książki na lato dla dzieci i młodzieży

Wakacje tuż, tuż, trzeba więc odpowiednio się do nich przygotować.
Od czego zacząć? Najlepiej - od zgromadzenia dużego stosu dobrych książek 😀.
Wiele książek, które dzieci z przyjemnością przeczytają (lub posłuchają, jak im czytamy), już w samym tytule ma to miłe słowo „wakacje”. Jest ich całkiem sporo, opracowałam więc dla Was taką wakacyjną listę lektur - dla małych dzieci, dla tych starszych i dla nastolatków też. A wiele z nich pewnie my sami przeczytamy z przyjemnością...

Żeby ułatwić Wam wybór, do każdej pozycji książkowej dodałam link do recenzji w popularnym serwisie czytelniczym Lubimy Czytać - możecie poznać opinie czytelników, którzy przetestowali te książki na sobie i swoich dzieciach.

Na liście nie mogło oczywiście

Jak wspierać dzieci w radzeniu sobie z tremą? - materiały dla nauczycieli i rodziców

Zbliża się występ, jesteśmy dobrze przygotowani, znamy swoją rolę, ale... Paraliżuje nas lęk i niepewność. Równie dokuczliwe są fizyczne objawy doznawanego przez nas stresu. To uczucie zna chyba większość z nas - dzieci również.
Bardzo dobre przygotowanie, opanowanie tekstu, duża wiedza - to wszystko nie wystarcza. Czasami to właśnie trema powoduje, że rezygnujemy z uczestnictwa w przedstawieniu czy konkursie lub wygłoszenia prezentacji, w którą włożyliśmy tyle wysiłku... Dzieci czy nastolatkowie niejednokrotnie pięknie śpiewają, tańczą, recytują, są pełni zapału i chcą występować, ale trema podcina im skrzydła i nie pozwala odnieść sukcesu...

Ale nie musi tak być. Udział w przedszkolnym czy szkolnym przedstawieniu, w konkursie recytatorskim,  egzamin czy publiczne wystąpienie mogą być łatwiejsze, gdy zna się sposoby radzenia sobie z napięciem emocjonalnym, które towarzyszy takim sytuacjom. Tremę można zrozumieć, oswoić i opanować, stosując odpowiednie ćwiczenia. Choć będzie to wymagało sporo wysiłku i wytrwałości - warto! 

Trzeba oczywiście wiedzieć, jak to zrobić, więc wyszukałam dla Was przydatne publikacje na ten temat (książki i artykuły) oraz materiały dostępne online (filmy, webinary, artykuły). Zebrałam je

Oglądamy najciekawsze biblioteki świata

Trwa 22. Ogólnopolski Tydzień Bibliotek - czas więc na kolejną podróż do ciekawych bibliotek w Polsce i na świecie. Bibliotek o niebanalnych wnętrzach, urządzonych z pomysłem, często wysmakowanych architektonicznie, przyjaznych dla czytelników - młodszych i starszych. Czasami na wskroś nowoczesnych, czasami urokliwie staroświeckich.

Poczytajmy więc o nich i - przede wszystkim - pooglądajmy zdjęcia. Może zachęcą Was one do prawdziwych podróży połączonych ze zwiedzaniem bibliotek? Zacznijmy od Polski.

Na przykład w jednej z gdyńskich bibliotek niezwykłym powodzeniem wśród najmłodszych cieszy się ogromna zjeżdżalnia między piętrami, łącząca strefę dla dorosłych z wypożyczalnią dla dzieci, o czym informuje serwis Trójmiasto.pl. Zobaczcie sami!

Serwis Culture.pl z kolei przedstawia "10 niezwykłych bibliotek w Polsce", czyli - jak możemy przeczytać "białe kruki wśród polskich bibliotek". Na pierwszym miejscu - Stacja Kultura w Rumi, w budynku dawnego dworca kolejowego. Bardzo ciekawa!

Popularnością cieszą się biblioteki plenerowe - o jednej z nich, czyli "pierwszej w Polsce wiejskiej bibliotece plenerowej" możemy posłuchać zaglądając do serwisu internetowego Regionalnej Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach. To biblioteczka w postaci drewnianej budki, która powstała kilka lat temu w Dankowicach (woj. śląskie). Biblioteki plenerowe powstają nie tylko w Polsce - znajdziemy je na całym świcie, w różnych nietypowych miejscach - np. na plaży, w winnicy czy w parku. Można nawet trafić na bibliotekę w budce telefonicznej.

Ruszamy zatem w świat.
Fantazja ludzka nie zna granic - również w projektowaniu bibliotek. Najdziwniejsze biblioteki świata prezentuje serwis Booklips, najciekawsze biblioteki na świecie - serwis czytelniczy Nakanapie.pl, materiały o niebanalnych bibliotekach z różnych stron świata znajdziemy również na blogu Fru.pl - w tekście "Najbardziej niezwykłe biblioteki świata - przewodnik podróżnika". Zwłaszcza zdjęcia robią wrażenia. Oglądając niektóre z nich, czujemy dotyk historii...

Zobaczmy jeszcze biblioteki wyjątkowe pod względem architektonicznym. Przegląd takich budowli przygotował poświęcony architekturze portal Bryla.pl

A na koniec, ponieważ zbliża się lato, zajrzyjmy jeszcze raz do serwisu Booklips i obejrzyjmy 8 bibliotek plażowych z całego świata.

A jeżeli chcielibyście zobaczyć więcej - zapraszam Was na wirtualne wycieczki po bibliotekach całego świata, zaprezentowane we wpisie, którym zakończyłam ubiegłoroczny Tydzień Bibliotek. 

A dzisiejszy wpis ilustruje zdjęcie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rabce, która mieści się w zaadaptowanym na ten cel budynku dworca kolejowego. To zupełnie inne klimaty niż te, które znajdziemy w bibliotece w Rumi. Byłam w środku, oglądałam i myślę, że ta biblioteka doskonale wpisuje się w hasło tegorocznego Tygodnia Bibliotek, czyli "Biblioteka. Lubię tu być"!